Giới thiệu phương pháp giáo dục âm nhạc Dalcroze Eurhythmics

Giới thiệu phương pháp giáo dục âm nhạc Dalcroze Eurhythmics

08, November, 2016

Dalcroze Eurhythmics là gì?

Phương pháp giáo dục Dalcroze Eurhythmics giúp học sinh cảm nhận, tương tác, thấu hiểu và sáng tạo âm nhạc thông qua các hoạt chuyển động nhịp điệu và ngẫu hứng. Các khái niệm, phương thức thể hiện của âm nhạc cũng như tính kế thừa từ các môn nghệ thuật khác như múa, sân khấu kịch, body language giúp học sinh kết nối sâu sắc thể chất, tâm hồn trong một trải nghiệm vô cùng độc đáo.

Từ những năm 1900, tầm ảnh hưởng của Emile Jaques Dalcroze (cha đẻ của phương pháp này) đã được thừa nhận trên toàn thế giới trong lĩnh vực đào tạo âm nhạc, dance, sân khấu kịch và lý luận. Những nghiên cứu của Dalcroze được coi là tiên phong trong giáo dục thời đại bấy giờ. Ông đã dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cải cách giáo dục âm nhạc. Ngày nay, phương pháp của Dalcroze đã được áp dụng phổ biến và chứng minh được tính hiệu quả trong giảng dạy và học tập âm nhạc.

Dalcroze là giáo sư về hòa âm và ký xướng âm tại Nhạc viện Geneva (Thụy Sỹ) vào năm 1892. Ông nhận ra rằng học sinh của mình không thực sự nghe được các hòa thanh khi chúng đang viết. Cũng như, chúng không cảm nhận được tầm quan trọng của nhịp điệu. Trong giờ học ký xướng âm (solfege), ông bắt đầu sáng tạo ra các trò chơi để phát triển kỹ năng nghe từ bên trong của học sinh (nghe thấy nhạc khi không có nhạc, đọc nốt nhạc cũng thấy nhạc vang lên trong đầu). Các trò chơi làm sâu sắc hơn hiểu biết của học sinh, được thể hiện ở những phản ứng hết sức nhạy bén của chúng với các yếu tố âm nhạc: tính thời gian, phát âm, chất lượng âm thanh, và phân đoạn. Dacroze để ý rằng học sinh sẽ thể hiện những chuyển động tự nhiên và tinh tế như lắc lư, dậm chân, vẫy tay trong khi hát. Toàn bộ cơ thể đều phản ứng và ý thức được sự chuyển động của âm nhạc.

Jacques Dalcroze – Cha đẻ của phương pháp Dalcroze Eurhythmics

Dalcroze tiếp tục phát triển từ những cử chỉ tự nhiên và bản năng đó. Ông yêu cầu học sinh đi bộ và vẫy cánh tay, làm động tác chỉ huy khi chúng hát hoặc khi lắng nghe ông biến tấu trên đàn piano. Ông gọi phương pháp dạy nhạc qua chuyển động là “eurhythmics”, trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là “good flow” – dòng chảy hài hòa.

Dacroze tiếp tục thử nghiệm với eurhythmics, giới thiệu phương pháp này tại Thụy Sỹ và các nước Tây Âu. Năm 1910, ông được mời đến Hellerau (Đức) để giảng dạy tại trường nhạc của anh em nhà Dhorn, những nhà công nghiệp người Đức. Hàng trăm học sinh đã sống và học tập tại Hellerau và nơi đây trở thành trung tâm nghệ thuật nổi tiếng toàn thế giới, hướng đến đào tạo phát triển con người toàn diện. Năm 1913, vở opera của Gluck có tên “Orpheus” được biểu diễn tại trường với sự chỉ huy của Dalcroze và màn solo của học sinh được đào tạo theo phương pháp eurhythmics. Màn biểu diễn là sự kết hợp của âm nhạc, chuyển động, ánh sáng và là kết tinh đỉnh cao của phương pháp này tại Hellerau. Ngôi trường sau đó đã phải đóng của do Thế chiến thứ nhất. Dalcroze trở lại Geneva, nơi Học viện Emile Jaques Dalcroze được thành lập vào năm 1915. Ngày nay, Học viện Dalcroze tại Geneva tiếp tục thu hút học sinh từ khắp nơi trên thế giới đến nghiên cứu về phương pháp giảng dạy âm nhạc thú vị này.

Trong một lớp Dalcroze Eurhythmics điển hình, học sinh sẽ đi chân trần và chuyển động theo các cách khác nhau – vận động khắp căn phòng, bằng cử chỉ của bàn tay, cánh tay, đầu, phần thân trên theo các nhóm hoặc một mình. Chuyển động của học sinh tương thích với âm nhạc đang sử dụng. Giáo viên có thể ngẫu hứng âm nhạc trên piano hoặc dùng các bản nhạc đã được thu sẵn. Học sinh thường được yêu cầu chuyển động trong một không gian nhất định theo những hướng dẫn của giáo viên về một đoạn hoặc bài nhạc cụ thể. Giáo viên điều chỉnh phần ngẫu hứng không chỉ theo quy luật và mục đích của bài tập mà còn tương tác với những phản hồi của học sinh. Học sinh sẽ hiểu biết, cảm nhận được bằng mọi giác quan những yếu tố của âm nhạc như tốc độ, cường độ, cấu trúc phân đoạn, phong cách, các bè giai điệu…

Toàn bộ cơ thể được huấn luyện trở thành một nhạc cụ đúng nghĩa, không chỉ là phương thức biểu hiện của Dalcroze Eurhythmics mà còn là phương tiện cảm nhận và thể hiện âm nhạc. Các chuyển động trong Dalcroze Eurhythmics không nhằm mục đích huấn luyện cơ thể  truyền đạt một bức tranh nghệ thuật múa tới khán giả mà đó là truyền đạt thông tin trở lại bản thân mình. Các chuyển động định hình một mạch thông tin và cơ chế phản hồi vận động liên tục giữa não bộ và cơ thể. Nhờ đó, qua thời gian, học sinh sẽ cảm nhận được sự chính xác, kĩ năng phối hợp và biểu diễn cải thiện đáng kinh ngạc.

Đối tượng áp dụng của Dalcroze:

Dalcroze Eurhythmics có phạm vi áp dụng rất linh hoạt, được thiết kế phù hợp với nhiều cấp độ khác nhau:

Dành cho trẻ em: từ 4 đến 15 tuổi (trẻ <4 tuổi có thể học cùng bố mẹ)

Dành cho thanh thiếu niên: từ 16-23 tuổi

Dành cho người lớn: từ 24-50 tuổi

Dành cho người cao tuổi: Trên 50 tuổi

Dành cho học sinh học nhạc ở tất cả các cấp độ: bắt đầu, trung cấp, chuyên nghiệp

Dành cho giáo viên, dancer, nghệ sỹ sân khấu kịch, nhà trị liệu âm nhạc…

Phương pháp Dalcroze bao gồm 3 phần chính:

Eurhythmics: dạy các khái niệm nhịp điệu, cấu trúc, thể hiện âm nhạc thông qua chuyển động;

Solfege: phát triển khả năng nghe cao độ, các bậc trong hòa thanh, giọng chủ thông qua các hoạt động tập trung vào luyện nghe và ngẫu hứng bằng giọng hát/nói;

Improvisation: phát triển hiểu biết về bố cục và ý nghĩa tác phẩm thông qua những sáng tạo âm nhạc tự nhiên sử dụng chuyển động, giọng hát và nhạc cụ.

Tham khảo một lớp học Dalcroze tại video dưới đây:

Ba yếu tố này được kết hợp trong mỗi tiết học giúp các kỹ năng như lắng nghe, cảm nhận cơ học và biểu diễn sáng tạo có thể phát triển cùng lúc, hình thành nền tảng vững chắc cho người học nhạc.

Các giáo viên Dalcroze sẽ làm việc tại các Nhạc viện, trường đại học, các trường tiểu học và trung học công cũng như tư nhân, các chương trình giáo dục sớm và các studio cá nhân. Cách tiếp cận của Dalcroze được thực hành bởi các nghệ sỹ biểu diễn, giáo viên, dancer, diễn viên, trẻ em và người cao tuổi.

Những nghiên cứu tiếp nối của Dalcroze Eurhythmics, solfege và improvisation còn giúp tăng sự tập trung, cải thiện sự phối hợp và cân bằng, nâng cao khả năng nghe và sự nhạy cảm. Trong lớp Dalcroze, học sinh được giải phóng khỏi những quy luật hoặc phương thức biểu diễn âm nhạc chính thống thông thường để thể hiện những cảm xúc và hiểu biết theo cách cá nhân thông qua các chuyển động. Khi học sinh khám phá rằng bản thân chính là nguồn gốc tạo ra âm nhạc, chúng sẽ thể hiện được rất nhiều điều trong lớp học và trên sân khấu.

Điểm đặc biệt của phương pháp Eurhythmics là gì?

Điều gì tạo nên sự khác biệt giữa trải nghiệm eurhythmics với những cách tiếp cận âm nhạc khác? Đó là sự thu nạp tổng hòa của tâm trí, cơ thể và cảm xúc trong một trải nghiệm chung với âm nhạc. Bạn tưởng tượng cơ thể mình là một nhạc cụ và bạn cảm nhận sự háo hức thú vị khi trở thành người phiên dịch ngôn ngữ âm nhạc, người biểu diễn và người lắng nghe trong cùng một thời điểm. Bạn tưởng tượng bạn và âm nhạc là một.

Khi nói về chuyển động với âm nhạc, chúng ta thường nói “feel the music”. Trong Dalcroze Eurhythmics, bạn sẽ có cảm nhận vật lý về chuyển động thông qua không gian trong một thời gian và với năng lượng nhất định được truyền đạt qua âm nhạc. Bạn sẽ cảm nhận được các sắc thái thể hiện của âm nhạc như ritardando (nhịp chậm dần) hay sự bừng sáng của một câu nhạc có giai điệu phát triển lên cao.Từ “feel” hàm ý thông điệp âm nhạc dược tiếp nhận thông qua các giác quan, truyền qua hệ thần kinh tới tâm trí để điều khiển các cơ phản ứng tương thích như thế nào.

Dalcroze Eurhythmics được áp dụng phổ biến tại các nước châu Âu và Hoa Kỳ

Khi chúng ta hiểu được sự độc đáo của trải nghiệm này, chúng ta có thể hiểu tại sao Dalcroze Eurhythmics lại có tầm ảnh hưởng đến vậy trong giáo dục và các liệu pháp y học. Bạn có thể nghiên cứu về eurhythmics nếu đang theo đuổi bất cứ chuyên ngành giáo dục nào liên quan tới thể chất, tâm thần học, khuyết tật tâm lý. Các nhà trị liệu thể chất và âm nhạc tìm thấy trong eurhythmics những ý tưởng để giúp bệnh nhân của họ. Vào khoảng năm 1917, các lớp eurhythmics đã được tổ chức tại Geneva (Thụy Sỹ) cho những trẻ em có nhu cầu điều trị đặc biệt.

Trong nghiên cứu của mình, Dalcroze thường xuyên nhấn mạnh về việc phát triển “một nhịp điệu cơ thể có ý thức” và sự cần thiết phải nhấn mạnh tính trao đổi giữa các giác quan, cơ thể và tâm trí. Ông tin rằng nếu học sinh có thể ý thức về nhịp điệu tự nhiên và giác quan bên trong khi nghe nhạc, chúng sẽ có sự tiến bộ vượt bậc về nhạy cảm và hiểu biết âm nhạc.

Theo dalcrozeusa.org

Tham khảo:

Đàn Piano

Đàn Guitar

TAGS :

zalo